BACKGROUND: Sand flies (Diptera: Psychodidae) are medically important vectors of human and veterinary disease-causing agents. Among these, the genus Leishmania (Kinetoplastida: Trypanosomatidae), and phleboviruses are of utmost importance. Despite such significance, updated information about sand fly fauna is missing for Balkan countries where both sand flies and autochtonous leishmaniases are historically present and recently re-emerging. Therefore, a review of historical data on sand fly species composition and distribution in the region was followed by a large-scale entomological survey in eight Balkan countries to provide a recent update on local sand fly fauna. METHODS: The literature search involved the period 1910-2019. The entomological survey was conducted at 1189 sampling stations in eight countries (Bulgaria, Bosnia and Herzegovina, Croatia, Kosovo, Montenegro, North Macedonia, Serbia and Slovenia), covering 49 settlements and 358 sampling sites between June and October in the years 2014 and 2016, accumulating 130 sampling days. We performed a total of 1189 trapping nights at these stations using two types of traps (light and CO2 attraction traps) in each location. Sampling was performed with a minimal duration of 6 (Montenegro) and a maximal of 47 days (Serbia) between 0-1000 m.a.s.l. Collected sand flies were morphologically identified. RESULTS: In total, 8490 sand fly specimens were collected. Morphological identification showed presence of 14 species belonging to genera Phlebotomus and Sergentomyia. Historical data were critically reviewed and updated with our recent findings. Six species were identified in Bosnia and Herzegovina (2 new records), 5 in Montenegro (2 new records), 5 in Croatia (2 new records), 9 in Bulgaria (5 new records), 11 in North Macedonia (1 new record), 10 in Serbia (no new records), 9 in Kosovo (3 new records) and 4 in Slovenia (no new records). CONCLUSIONS: This study presents results of the first integrated sand fly fauna survey of such scale for the Balkan region, providing first data on sand fly populations for four countries in the study area and presenting new species records for six countries and updated species lists for all surveyed countries. Our findings demonstrate presence of proven and suspected vectors of several Leishmania species.
- MeSH
- hmyz - vektory klasifikace parazitologie MeSH
- leishmanióza přenos MeSH
- Psychodidae klasifikace parazitologie MeSH
- rozšíření zvířat * MeSH
- zvířata MeSH
- Check Tag
- mužské pohlaví MeSH
- ženské pohlaví MeSH
- zvířata MeSH
- Publikační typ
- časopisecké články MeSH
- přehledy MeSH
- Geografické názvy
- Balkánský poloostrov MeSH
Serbia was a country endemic for leishmaniasis with rich and abundant sand fly fauna during the middle of the 20th century. After 1968, the disease was considered as eradicated, and as a consequence, all research on vectors and pathogens was neglected. The recent detection of Leishmania infantum in sand flies and confirmed cases of leishmaniasis in humans and dogs indicated the risk of re-emergence in Serbia. Also, for millions of refugees/immigrants, Serbia is a transit route between East-Mediterranean and Middle-East countries, and Central/North Europe, and it is under constant risk of vector and disease introduction. Primary objectives of this research were to determine which sand fly species are present around transit routes, whether they include vectors of the Leishmania spp. moreover, is/are Leishmania spp. present in the vectors. Surveys were conducted at 55 locations, organised in four clusters, which covered main immigrant routes and shelters/camps as well as tourist/trade transit routes. In total, 367 sand fly specimens were collected. Nine species were identified: Phlebotomus papatasi, P. perfiliewi, P. tobbi, P. neglectus, P. sergenti, P. alexandri, P. simici, P. balcanicus and P. mascittii. Detection of P. alexandri represents the first record in Serbia. The diversity of sand fly species increased while the number of collected specimens per night decreased during the period of research neglection. Phlebotomus neglectus, a proven vector of L. infantum, was a predominant species in all surveyed clusters, and in 56,52% of locations, it was the only species present. Although all detected species are regarded either as proven or suspected vectors of Leishmania spp., screening of females for Leishmania presence resulted negative. Our study provides insight into the significant changes of sand fly fauna in Serbia during the end of XX and beginning of XXI century. Diverse sand fly fauna in Serbia suggests that the establishment of new leishmaniasis foci is possible.
- MeSH
- emigrace a imigrace MeSH
- hmyz - vektory MeSH
- leishmanióza přenos MeSH
- lidé MeSH
- průzkumy a dotazníky MeSH
- psi MeSH
- Psychodidae * MeSH
- zvířata MeSH
- Check Tag
- lidé MeSH
- mužské pohlaví MeSH
- psi MeSH
- ženské pohlaví MeSH
- zvířata MeSH
- Publikační typ
- časopisecké články MeSH
BACKGROUND: Phlebotomine sand flies (Diptera: Psychodidae) are haematophagous insects that transmit the protozoan parasite Leishmania infantum (Kinetoplastida: Trypanosomatidae), the main causative agent of both zoonotic visceral leishmaniasis (VL) and canine leishmaniasis (CanL) in the Mediterranean basin. Eight species of sand flies have been previously recorded in Romania: Phlebotomus papatasi, Phlebotomus alexandri, Phlebotomus sergenti, Phlebotomus perfiliewi, Phlebotomus neglectus, Phlebotomus longiductus, Phlebotomus balcanicus and Sergentomyia minuta. Three of them (P. perfiliewi, P. neglectus and P. balcanicus) were incriminated as vectors of L. infantum. Recent reports of autochthonous CanL in Romania require updates on sand fly distribution and diversity in this country. METHODS: Between 2013-2014 and 2016-2018, CDC light traps and mouth aspirators were used to collect sand flies in 132 locations from Romania, indoors and around various animal species shelters. Species identification of collected specimens was done using morphological keys, genetic tools and MALDI-TOF protein profiling. RESULTS: Sand flies were present in seven localities (5.3%): Eibenthal, Baia Nouă, Gura Văii (south-western Romania, Mehedinţi County); Fundătura, Pâhneşti, Epureni (eastern Romania, Vaslui County); and Schitu (southern Romania, Giurgiu County). Of the total number of collected sand flies (n = 251), 209 (83.27%) were Phlebotomus neglectus, 39 (15.53%) P. perfiliewi, 1 (0.40%) P. papatasi, 1 (0.40%) P. balcanicus and 1 (0.40%) P. sergenti (sensu lato). CONCLUSIONS: We confirmed the presence of five sand fly species previously recorded in Romania. However, their updated distribution differs from historical data. The diversity of sand fly species in Romania and their presence in areas with Mediterranean climatic influences constitutes a threat for the reemergence of vector-borne diseases. In the context of CanL and VL reemergence in Romania, but also due to imported cases of the diseases in both humans and dogs, updates on vector distribution are imperative.
- MeSH
- genetická variace * MeSH
- hmyz - vektory genetika fyziologie MeSH
- Phlebotomus genetika fyziologie MeSH
- rozšíření zvířat * MeSH
- zvířata MeSH
- Check Tag
- mužské pohlaví MeSH
- ženské pohlaví MeSH
- zvířata MeSH
- Publikační typ
- časopisecké články MeSH
- Geografické názvy
- Rumunsko MeSH
BACKGROUND: The recent geographical expansion of phlebotomine vectors of Leishmania infantum in the Mediterranean subregion has been attributed to ongoing climate changes. At these latitudes, the activity of sand flies is typically seasonal; because seasonal phenomena are also sensitive to general variations in climate, current phenological data sets can provide a baseline for continuing investigations on sand fly population dynamics that may impact on future scenarios of leishmaniasis transmission. With this aim, in 2011-2013 a consortium of partners from eight Mediterranean countries carried out entomological investigations in sites where L. infantum transmission was recently reported. METHODS/PRINCIPAL FINDINGS: A common protocol for sand fly collection included monthly captures by CDC light traps, complemented by sticky traps in most of the sites. Collections were replicated for more than one season in order to reduce the effects of local weather events. In each site, the trapping effort was left unchanged throughout the survey to legitimate inter-seasonal comparisons. Data from 99,000 collected specimens were analyzed, resulting in the description of seasonal dynamics of 56,000 sand flies belonging to L. infantum vector species throughout a wide geographical area, namely P. perniciosus (Portugal, Spain and Italy), P. ariasi (France), P. neglectus (Greece), P. tobbi (Cyprus and Turkey), P. balcanicus and P. kandelakii (Georgia). Time of sand fly appearance/disappearance in collections differed between sites, and seasonal densities showed variations in each site. Significant correlations were found between latitude/mean annual temperature of sites and i) the first month of sand fly appearance, that ranged from early April to the first half of June; ii) the type of density trend, varying from a single peak in July/August to multiple peaks increasing in magnitude from May through September. A 3-modal trend, recorded for P. tobbi in Cyprus, represents a novel finding for a L. infantum vector. Adults ended the activity starting from mid September through November, without significant correlation with latitude/mean annual temperature of sites. The period of potential exposure to L.infantum in the Mediterranean subregion, as inferred by adult densities calculated from 3 years, 37 sites and 6 competent vector species, was associated to a regular bell-shaped density curve having a wide peak center encompassing the July-September period, and falling between early May to late October for more than 99% of values. Apparently no risk for leishmaniasis transmission took place from December through March in the years considered. We found a common pattern of nocturnal females activity, whose density peaked between 11 pm and 2 am. CONCLUSIONS: Despite annual variations, multiple collections performed over consecutive years provided homogeneous patterns of the potential behavior of leishmaniasis vectors in selected sites, which we propose may represent sentinel areas for future monitoring. In the investigated years, higher potential risk for L. infantum transmission in the Mediterranean was identified in the June-October period (97% relative vector density), however such risk was not equally distributed throughout the region, since density waves of adults occurred earlier and were more frequent in southern territories.
- MeSH
- hmyz - vektory parazitologie fyziologie MeSH
- Leishmania infantum fyziologie MeSH
- leishmanióza epidemiologie parazitologie přenos MeSH
- lidé MeSH
- podnebí MeSH
- populační dynamika MeSH
- Psychodidae parazitologie fyziologie MeSH
- roční období MeSH
- zvířata MeSH
- Check Tag
- lidé MeSH
- mužské pohlaví MeSH
- ženské pohlaví MeSH
- zvířata MeSH
- Publikační typ
- časopisecké články MeSH
- práce podpořená grantem MeSH
- Geografické názvy
- Středomoří MeSH