OBJECTIVES: Microstructural characterization of patients with multiple sclerosis (MS) has been shown to correlate better with disability compared to conventional radiological biomarkers. Quantitative MRI provides effective means to characterize microstructural brain tissue changes both in lesions and normal-appearing brain tissue. However, the impact of the location of microstructural alterations in terms of neuronal pathways has not been thoroughly explored so far. Here, we study the extent and the location of tissue changes probed using quantitative MRI along white matter (WM) tracts extracted from a connectivity atlas. METHODS: We quantified voxel-wise T1 tissue alterations compared to normative values in a cohort of 99 MS patients. For each WM tract, we extracted metrics reflecting tissue alterations both in lesions and normal-appearing WM and correlated these with cross-sectional disability and disability evolution after 2 years. RESULTS: In early MS patients, T1 alterations in normal-appearing WM correlated better with disability evolution compared to cross-sectional disability. Further, the presence of lesions in supratentorial tracts was more strongly associated with cross-sectional disability, while microstructural alterations in infratentorial pathways yielded higher correlations with disability evolution. In progressive patients, all major WM pathways contributed similarly to explaining disability, and correlations with disability evolution were generally poor. CONCLUSIONS: We showed that microstructural changes evaluated in specific WM pathways contribute to explaining future disability in early MS, hence highlighting the potential of tract-wise analyses in monitoring disease progression. Further, the proposed technique allows to estimate WM tract-specific microstructural characteristics in clinically compatible acquisition times, without the need for advanced diffusion imaging.
- MeSH
- bílá hmota * diagnostické zobrazování patologie MeSH
- lidé MeSH
- magnetická rezonanční tomografie metody MeSH
- mozek diagnostické zobrazování patologie MeSH
- průřezové studie MeSH
- roztroušená skleróza * diagnostické zobrazování patologie MeSH
- Check Tag
- lidé MeSH
- Publikační typ
- časopisecké články MeSH
Dysphagia is a common symptom of neurological disease, including multiple sclerosis (MS). The DYsphagia in MUltiple Sclerosis (DYMUS) questionnaire was developed as a screening tool for swallowing problems. The purpose of the present study was to validate the Czech version of the DYMUS questionnaire. We validated the questionnaire on a sample of 435 patients with MS and 135 healthy controls (HC) chosen by accidental sampling from larger, long-term studies conducted by the Prague MS Center. For the purposes of this study, we used both electronic (primary method of distribution) and paper-based (backup) versions of the questionnaire. The internal consistency of the whole scale was satisfactory (Cronbach's α =0.833). The DYMUS mean score in HC was 0.215 (standard deviation [SD] = 0.776). Normative data suggested a cut-off value for dysphagia between 1 and 2 points. Principal component analysis (PCA) showed a two-factor structure of the adapted scale. However, the structure did not completely correspond to the originally proposed dimensions of dysphagia for solids and liquids; our data supported dropout of item Q10. Criterion validity was proved by the difference in dysphagia between HC and patients MS (U = 25,546, p < 0.001) and by a positive correlation with the EDSS (Kendall's tau-b = 0.169, p < 0.001) and other patient-reported outcomes. The Czech version of the DYMUS questionnaire is a valid and reliable tool for evaluating swallowing impairment in Czech-speaking patients with MS. Moreover, the questionnaire can be administered electronically, with a paper-based backup.
- MeSH
- hodnocení výsledků péče pacientem MeSH
- lidé MeSH
- poruchy polykání * diagnóza etiologie MeSH
- průzkumy a dotazníky MeSH
- reprodukovatelnost výsledků MeSH
- roztroušená skleróza * komplikace MeSH
- Check Tag
- lidé MeSH
- Publikační typ
- časopisecké články MeSH
- Geografické názvy
- Česká republika MeSH
Multiple sclerosis is a leading cause of neurological disability in adults. Heterogeneity in multiple sclerosis clinical presentation has posed a major challenge for identifying genetic variants associated with disease outcomes. To overcome this challenge, we used prospectively ascertained clinical outcomes data from the largest international multiple sclerosis registry, MSBase. We assembled a cohort of deeply phenotyped individuals of European ancestry with relapse-onset multiple sclerosis. We used unbiased genome-wide association study and machine learning approaches to assess the genetic contribution to longitudinally defined multiple sclerosis severity phenotypes in 1813 individuals. Our primary analyses did not identify any genetic variants of moderate to large effect sizes that met genome-wide significance thresholds. The strongest signal was associated with rs7289446 (β = -0.4882, P = 2.73 × 10-7), intronic to SEZ6L on chromosome 22. However, we demonstrate that clinical outcomes in relapse-onset multiple sclerosis are associated with multiple genetic loci of small effect sizes. Using a machine learning approach incorporating over 62 000 variants together with clinical and demographic variables available at multiple sclerosis disease onset, we could predict severity with an area under the receiver operator curve of 0.84 (95% CI 0.79-0.88). Our machine learning algorithm achieved positive predictive value for outcome assignation of 80% and negative predictive value of 88%. This outperformed our machine learning algorithm that contained clinical and demographic variables alone (area under the receiver operator curve 0.54, 95% CI 0.48-0.60). Secondary, sex-stratified analyses identified two genetic loci that met genome-wide significance thresholds. One in females (rs10967273; βfemale = 0.8289, P = 3.52 × 10-8), the other in males (rs698805; βmale = -1.5395, P = 4.35 × 10-8), providing some evidence for sex dimorphism in multiple sclerosis severity. Tissue enrichment and pathway analyses identified an overrepresentation of genes expressed in CNS compartments generally, and specifically in the cerebellum (P = 0.023). These involved mitochondrial function, synaptic plasticity, oligodendroglial biology, cellular senescence, calcium and G-protein receptor signalling pathways. We further identified six variants with strong evidence for regulating clinical outcomes, the strongest signal again intronic to SEZ6L (adjusted hazard ratio 0.72, P = 4.85 × 10-4). Here we report a milestone in our progress towards understanding the clinical heterogeneity of multiple sclerosis outcomes, implicating functionally distinct mechanisms to multiple sclerosis risk. Importantly, we demonstrate that machine learning using common single nucleotide variant clusters, together with clinical variables readily available at diagnosis can improve prognostic capabilities at diagnosis, and with further validation has the potential to translate to meaningful clinical practice change.
Zájem o nefarmakologickou léčbu RS je značný mezi lékaři i pacienty. Dietní intervence se ve světle nových vědeckých poznatků zdá jako slibná podpůrná léčba k zavedené farmakoterapii. Dieta může u pacientů s RS vést k potlačení autoimunitního zánětu a neurodegenerace i k podpoře remyelinizace. V odborných i laických kruzích se nyní diskutuje o více možných specifických výživových směrech, je proto třeba se zaměřit na evidenci, která za nimi stojí, aby lékař mohl pacientovi referovat možné přínosy i rizika s nimi spojená. Na první pohled rozdílné dietní přístupy v podobě nízkotukové nebo vysokotukové stravy mohou mít obdobné benefity na průběh RS. V celkovém přístupu ke stravě u pacientů s RS bychom se ale nadále měli držet pravidel racionální stravy s důrazem na vysoký příjem zeleniny, ovoce a zdravých tuků.
Interest in non-pharmacological treatment of MS is considerable among doctors and patients. In the light of new scientific findings, dietary intervention appears to be a promising adjunctive treatment to established pharmacotherapy. In patients with MS, the diet can lead to suppression of autoimmune inflammation, neurodegeneration and support of remyelination. Several possible specific nutritional directions are now being discussed in professional and patient circles. Thus, it is necessary to focus on the evidence behind them, so that the physician can report to the patient the possible benefits and risks associated with them. At first glance, different dietary approaches in the form of a low-fat or high-fat diet may have similar benefits on the course of MS. However, in the overall approach to the diet of patients with MS, we should continue to adhere to the rules of a rational diet with an emphasis on a high intake of vegetables, fruits and healthy fats.
- MeSH
- dietoterapie metody MeSH
- ketogenní dieta MeSH
- lidé MeSH
- roztroušená skleróza * dietoterapie MeSH
- Check Tag
- lidé MeSH
- Publikační typ
- práce podpořená grantem MeSH
- přehledy MeSH
- Publikační typ
- tisková chyba MeSH
BACKGROUND: Early diagnosis and treatment of patients with multiple sclerosis (MS) are associated with better outcomes; however, diagnostic delays remain a major problem. OBJECTIVE: Describe the prevalence, determinants and consequences of delayed diagnoses. METHODS: This single-centre ambispective study analysed 146 adult relapsing-remitting MS patients (2016-2021) for frequency and determinants of diagnostic delays and their associations with clinical, cognitive, imaging and biochemical measures. RESULTS: Diagnostic delays were identified in 77 patients (52.7%), including 42 (28.7%) physician-dependent cases and 35 (24.0%) patient-dependent cases. Diagnosis was delayed in 22 (15.1%) patients because of misdiagnosis by a neurologist. A longer diagnostic delay was associated with trends towards greater Expanded Disability Status Scale (EDSS) scores (B = 0.03; p = 0.034) and greater z-score of the blood neurofilament light chain (B = 0.35; p = 0.031) at the time of diagnosis. Compared with patients diagnosed at their first clinical relapse, patients with a history of >1 relapse at diagnosis (n = 63; 43.2%) had a trend towards greater EDSS scores (B = 0.06; p = 0.006) and number of total (B = 0.13; p = 0.040) and periventricular (B = 0.06; p = 0.039) brain lesions. CONCLUSION: Diagnostic delays in MS are common, often determined by early misdiagnosis and associated with greater disease burden.
- MeSH
- dospělí MeSH
- lidé MeSH
- magnetická rezonanční tomografie MeSH
- mozek patologie MeSH
- opožděná diagnóza MeSH
- prevalence MeSH
- recidiva MeSH
- relabující-remitující roztroušená skleróza * diagnóza epidemiologie patologie MeSH
- roztroušená skleróza * diagnóza epidemiologie patologie MeSH
- Check Tag
- dospělí MeSH
- lidé MeSH
- Publikační typ
- časopisecké články MeSH
- práce podpořená grantem MeSH
BACKGROUND: Early infratentorial and focal spinal cord lesions on magnetic resonance imaging (MRI) are associated with a higher risk of long-term disability in patients with multiple sclerosis (MS). The role of diffuse spinal cord lesions remains less understood. The purpose of this study was to evaluate focal and especially diffuse spinal cord lesions in patients with early relapsing-remitting MS and their association with intracranial lesion topography, global and regional brain volume, and spinal cord volume. METHODS: We investigated 58 MS patients with short disease duration (< 5 years) from a large academic MS center and 58 healthy controls matched for age and sex. Brain, spinal cord, and intracranial lesion volumes were compared among patients with- and without diffuse spinal cord lesions and controls. Binary logistic regression models were used to analyse the association between the volume and topology of intracranial lesions and the presence of focal and diffuse spinal cord lesions. RESULTS: We found spinal cord involvement in 75% of the patients (43/58), including diffuse changes in 41.4% (24/58). Patients with diffuse spinal cord changes exhibited higher volumes of brainstem lesion volume (p = 0.008). The presence of at least one brainstem lesion was associated with a higher probability of the presence of diffuse spinal cord lesions (odds ratio 47.1; 95% confidence interval 6.9-321.6 p < 0.001) as opposed to focal spinal cord lesions (odds ratio 0.22; p = 0.320). Patients with diffuse spinal cord lesions had a lower thalamus volume compared to patients without diffuse spinal cord lesions (p = 0.007) or healthy controls (p = 0.002). CONCLUSIONS: Diffuse spinal cord lesions are associated with the presence of brainstem lesions and with a lower volume of the thalamus. This association was not found in patients with focal spinal cord lesions. If confirmed, thalamic atrophy in patients with diffuse lesions could increase our knowledge on the worse prognosis in patients with infratentorial and SC lesions.
- MeSH
- lidé MeSH
- magnetická rezonanční tomografie MeSH
- mícha diagnostické zobrazování patologie MeSH
- mozek patologie MeSH
- mozkový kmen diagnostické zobrazování patologie MeSH
- nemoci míchy * patologie MeSH
- posuzování pracovní neschopnosti MeSH
- relabující-remitující roztroušená skleróza * diagnostické zobrazování patologie MeSH
- roztroušená skleróza * diagnostické zobrazování patologie MeSH
- Check Tag
- lidé MeSH
- Publikační typ
- časopisecké články MeSH
BACKGROUND: COVID-19 vaccination and infection are speculated to increase the activity of immune-mediated diseases, including multiple sclerosis (MS) and neuromyelitis optica spectrum disorder (NMOSD). The aim of this study was to evaluate a short-term risk of relapse after COVID-19 vaccination and COVID-19 infection in patients with these demyelinating disorders of the central nervous system and to determine disease exacerbation risk factors. METHODS: Data in this retrospective, observational cohort study was collected via the Czech nationwide registry ReMuS from March 1, 2020, to October 30, 2021. We compared the proportion of patients with at least one clinical relapse in the 90 days following vaccination or infection to the 90-day intervals during the year before. For the evaluation of the risk factors of relapse, a comparison between groups with and without relapses after COVID-19 vaccination or infection was made. RESULTS: We identified 1661 vaccinated (90.11% BNT162b2) patients with MS without a history of COVID-19 and 495 unvaccinated patients with MS who experienced COVID-19. A mild increase in the proportion of patients with at least one clinical relapse (-360 to -270 days: 4.46%; -270 to -180: 4.27%; -180 to -90: 3.85%; -90 to 0: 3.79% vs. 0 to +90 days: 5.30%) after vaccination in patients with MS was observed, as well as a rise in the proportion of patients with at least one clinical relapse after COVID-19. Lower age was associated with MS relapse after vaccination or infection. Although there were only 17 vaccinated and eight post-COVID-19 patients with NMOSD, the results were broadly consistent with those of patients with MS. CONCLUSION: There is a mild increase in the relapse incidence after the COVID-19 vaccination. The risks, however, need to be balanced against the risks of COVID-19 itself, also leading to the rise in relapse rate and particularly to morbidity and mortality.
- MeSH
- COVID-19 * prevence a kontrola MeSH
- lidé MeSH
- neuromyelitis optica * komplikace MeSH
- recidiva MeSH
- retrospektivní studie MeSH
- roztroušená skleróza * komplikace MeSH
- vakcína BNT162 MeSH
- vakcinace škodlivé účinky MeSH
- vakcíny proti COVID-19 * škodlivé účinky MeSH
- Check Tag
- lidé MeSH
- Publikační typ
- časopisecké články MeSH
- pozorovací studie MeSH
- Geografické názvy
- Česká republika MeSH
OBJECTIVE: Pathology in multiple sclerosis is not homogenously distributed. Recently, it has been shown that structures adjacent to CSF are more severely affected. A gradient of brain tissue involvement was shown with more severe pathology in periventricular areas and in proximity to brain surfaces such as the subarachnoid spaces and ependyma, and hence termed the "surface-in" gradient. Here, we study whether (i) the surface-in gradient of periventricular tissue alteration measured by T1 relaxometry is already present in early multiple sclerosis patients, (ii) how it differs between early and progressive multiple sclerosis patients, and (iii) whether the gradient-derived metrics in normal-appearing white matter and lesions correlate better with physical disability than conventional MRI-based metrics. METHODS: Forty-seven patients with early multiple sclerosis, 52 with progressive multiple sclerosis, and 92 healthy controls were included in the study. Isotropic 3D T1 relaxometry maps were obtained using the Magnetization-Prepared 2 Rapid Acquisition Gradient Echoes sequence at 3 T. After spatially normalizing the T1 maps into a study-specific common space, T1 inter-subject variability within the healthy cohort was modelled voxel-wise, yielding a normative T1 atlas. Individual comparisons of each multiple sclerosis patient against the atlas were performed by computing z-scores. Equidistant bands of voxels were defined around the ventricles in the supratentorial white matter; the z-scores in these bands were analysed and compared between the early and progressive multiple sclerosis cohorts. Correlations between both conventional and z-score-gradient-derived MRI metrics and the Expanded Disability Status Scale were assessed. RESULTS: Patients with early and progressive multiple sclerosis demonstrated a periventricular gradient of T1 relaxation time z-scores. In progressive multiple sclerosis, z-score-derived metrics reflecting the gradient of tissue abnormality in normal-appearing white matter were more strongly correlated with disability (maximal rho = 0.374) than the conventional lesion volume and count (maximal rho = 0.189 and 0.21 respectively). In early multiple sclerosis, the gradient of normal-appearing white matter volume with z-scores > 2 at baseline correlated with clinical disability assessed at two years follow-up. CONCLUSION: Our results suggest that the surface-in white matter gradient of tissue alteration is detectable with T1 relaxometry and is already present at clinical disease onset. The periventricular gradients correlate with clinical disability. The periventricular gradient in normal-appearing white matter may thus qualify as a promising biomarker for monitoring of disease activity from an early stage in all phenotypes of multiple sclerosis.
- MeSH
- bílá hmota * diagnostické zobrazování patologie MeSH
- chronicko-progresivní roztroušená skleróza patologie MeSH
- lidé MeSH
- magnetická rezonanční tomografie metody MeSH
- mozek diagnostické zobrazování patologie MeSH
- roztroušená skleróza * diagnostické zobrazování patologie MeSH
- Check Tag
- lidé MeSH
- Publikační typ
- časopisecké články MeSH
- práce podpořená grantem MeSH
BACKGROUND AND PURPOSE: The effect of pregnancy on brain changes and radiological disease activity in women with multiple sclerosis (MS) is not well understood. This study was undertaken to describe the dynamics of lesion activity and brain volume changes during the pregnancy and postpartum periods. METHODS: This observational study of 62 women with relapsing-remitting MS included magnetic resonance imaging (221 scans) as well as clinical visits at baseline (<24 and >6 months before pregnancy), prepregnancy (<6 months before pregnancy), postpartum (<3 months after delivery), and follow-up (>12 and <24 months after delivery) periods. RESULTS: The majority of women had a mild disability and a short disease duration (median = 5.5 years). Eighteen (29.0%) women had a relapse during the year preceding pregnancy onset, nine (14.5%) during pregnancy, and 20 (32.3%) in the year following delivery. Disability status remained unchanged during follow-up. Women in the postpartum period (n = 62) had higher T2 lesion volume (median = 1.18 ml vs. 0.94 ml), greater annualized T2 lesion volume increase (0.23 ml vs. 0.0 ml), lower brain parenchymal fraction (85.6% vs. 86.4%), and greater annualized brain volume loss (-1.74% vs. -0.16%) compared with the prepregnancy period (all p < 0.001). At 12-24 months after delivery, women (n = 41) had higher T2 lesion volume (1.16 ml vs. 1.0 ml) and lower brain parenchymal fraction (86.0% vs. 86.5%) compared to the prepregnancy period (both p < 0.001). CONCLUSIONS: The postpartum period was associated with an increase in T2 lesion volume and accelerated brain volume loss in a considerable proportion of women. This should be considered in treatment decision-making and designing clinical trials.
- MeSH
- atrofie patologie MeSH
- lidé MeSH
- magnetická rezonanční tomografie MeSH
- mozek diagnostické zobrazování patologie MeSH
- relabující-remitující roztroušená skleróza * farmakoterapie MeSH
- roztroušená skleróza * diagnostické zobrazování patologie MeSH
- těhotenství MeSH
- Check Tag
- lidé MeSH
- těhotenství MeSH
- ženské pohlaví MeSH
- Publikační typ
- časopisecké články MeSH
- pozorovací studie MeSH
- práce podpořená grantem MeSH