Bartonella henselae je celosvětově rozšířená fakultativně intracelulární gramnegativní tyčkovitá bakterie z čeledi Bartonellaceae. Přirozeným rezervoárem jsou domácí zvířata, zejména kočky, které se bartonellou nakazí od nejčastějšího přenašeče – blechy kočičí. K přenosu infekce na člověka dochází při poškrábání nebo pokousání zvířetem, které má kontaminované drápky infekčním trusem blech. Za možný je též považován přenos kontaminací při mazlení kočky nebo při sání infikovaného klíštěte obecného. Nemoc z kočičího škrábnutí, Cat Scratch Disease (CSD), infekční onemocnění způsobené Bartonella henselae, postihuje děti i dospělé a má klinické projevy od mírných příznaků až po život ohrožující komplikace zejména u imunodeficientních pacientů. Článek je shrnutím dosavadních základních znalostí o tomto patogenu i o onemocnění, které způsobuje.
Bartonella henselae is a facultatively intracellular Gram-negative rod-shaped bacterium of the Bartonellaceae family that is widespread worldwide. The natural reservoir is domestic animals, especially cats, which become infected with bartonella from the most common vector – a cat flea. Transmission of the infection to humans occurs through a scratch or bite by an animal whose claws are contaminated with infectious flea feaces. Transmission of contamination when petting a cat or through an infected castor bean tick is also considered possible. Cat scratch disease (CSD), an infectious disease caused by Bartonella henselae, affects children and adults and has clinical manifestations ranging from mild symptoms to life-threatening complications, especially in immunodeficient patients. The article is a summary of the current basic knowledge of this pathogen and the disease it causes.
- MeSH
- antibakteriální látky terapeutické užití MeSH
- Bartonella henselae patogenita MeSH
- diferenciální diagnóza MeSH
- dítě MeSH
- klarithromycin terapeutické užití MeSH
- lidé MeSH
- lymfadenopatie etiologie chirurgie MeSH
- mladiství MeSH
- nemoc z kočičího škrábnutí * diagnóza farmakoterapie přenos MeSH
- progrese nemoci MeSH
- výsledek terapie MeSH
- Check Tag
- dítě MeSH
- lidé MeSH
- mladiství MeSH
- mužské pohlaví MeSH
- Publikační typ
- kazuistiky MeSH
Regionální lymfadenitida patří v pediatrii mezi jednu z nejčastějších klinických obtíží přivádějící pacienta do ordinace lékaře. Diferenciální diagnostika je rozsáhlá a mnohdy složitá, neboť etiologie procesu nemusí být vždy benigního charakteru, obezřetnost je v tomto případě na místě. „Felinóza neboli Nemoc z kočičího škrábnutí“ je řazena k méně častým příčinám lymfadenopatie, nicméně ani tuto diagnostickou jednotku nelze opomíjet, zejména v případě subakutního průběhu onemocnění. Jak už název napovídá, infekce se přenáší zejména kočičím škrábnutím či kousnutím. Onemocnění má ve většině případů lokalizovaný charakter, avšak průběh může být protrahovaný a komplikovaný kolikvací zánětlivě změněných uzlin. Následující kazuistika demonstruje typický průběh Bartonellózy u 7leté pacientky s nutností opakované chirurgické revize kolikvující regionální lymfadenitidy v oblasti parotické žlázy.
Regional lymfadenitis is a frequent clinical problem in pediatrics. The differential diagnosis is mostly extensive and difficult because etiology does not always have to be of benign nature. Caution is nessesary in these cases. Cat-Scratch disease (or the Bartonellosis) is a rare cause of lymfadenopathy, but it is important not to neglect it in case of a subacut disease. As the name itself suggests, this infection is transmitted by cat scratches or bites. Lymfadenopathy is usually localized in some area of the body, however, the course of the disease can be protracted and the nodules can change suppuratively. The following case report demonstrates the typical course of this disease in a 7-year old girl, where a repeated surgical revision was necessary due to a purulent regional lymfadenitis in the area of the parotid gland.
- MeSH
- diferenciální diagnóza MeSH
- dítě MeSH
- infekce bakteriemi rodu Bartonella * farmakoterapie přenos MeSH
- lidé MeSH
- lymfadenitida diagnóza farmakoterapie chirurgie mikrobiologie MeSH
- nemoc z kočičího škrábnutí diagnóza farmakoterapie mikrobiologie MeSH
- Check Tag
- dítě MeSH
- lidé MeSH
- ženské pohlaví MeSH
- Publikační typ
- kazuistiky MeSH
- MeSH
- antibakteriální látky terapeutické užití MeSH
- Bartonella henselae izolace a purifikace patogenita MeSH
- Ctenocephalides MeSH
- dárci krve MeSH
- hostitel s imunodeficiencí MeSH
- infekce bakteriemi rodu Bartonella * diagnóza epidemiologie farmakoterapie patofyziologie MeSH
- infestace blechami * MeSH
- kočky MeSH
- lidé MeSH
- lymfadenektomie MeSH
- lymfadenitida diagnóza etiologie farmakoterapie chirurgie MeSH
- nemoc z kočičího škrábnutí * diagnóza epidemiologie farmakoterapie patofyziologie MeSH
- zoonózy MeSH
- zvířata MeSH
- Check Tag
- kočky MeSH
- lidé MeSH
- zvířata MeSH
- Publikační typ
- kazuistiky MeSH
- MeSH
- dexamethason aplikace a dávkování MeSH
- dospělí MeSH
- infekční komplikace v těhotenství MeSH
- lidé MeSH
- nemoc z kočičího škrábnutí * diagnóza farmakoterapie MeSH
- oční symptomy MeSH
- retinitida farmakoterapie mikrobiologie MeSH
- těhotenství MeSH
- výsledek terapie MeSH
- Check Tag
- dospělí MeSH
- lidé MeSH
- těhotenství MeSH
- ženské pohlaví MeSH
- Publikační typ
- kazuistiky MeSH
- MeSH
- lidé MeSH
- lymfadenektomie MeSH
- lymfadenitida * diagnóza etiologie MeSH
- lymfatické uzliny * patologie MeSH
- mladiství MeSH
- nemoc z kočičího škrábnutí diagnóza farmakoterapie MeSH
- primární kožní anaplastický velkobuněčný lymfom diagnóza farmakoterapie MeSH
- Check Tag
- lidé MeSH
- mladiství MeSH
- mužské pohlaví MeSH
- ženské pohlaví MeSH
- Publikační typ
- kazuistiky MeSH
Koncem roku 2012 byl v Moravskoslezském kraji na Novojičínsku hlášen rodinný výskyt bartonelózy, kdy onemocněly 3 osoby. V České republice byly v posledních 10 letech evidovány v systému hlášení infekčních nemocí EPIDAT pouze 2 případy tohoto onemocnění. V tomto příspěvku jsou uvedeny základní informace o bartonelóze, jejím přenosu, léčbě a preventivním opatření.
Three cases of bartonellosis from the same family have been reported from the town of Novy Jicin, Moravian – Silesian region at the end of 2012. So far only two cases of this disease have been registered in the Czech republic within last ten years. The basic information given in the article is about bartonellosis, its transmission, treatment and preventive measures.
- MeSH
- Bartonella henselae patogenita MeSH
- Ctenocephalides patogenita MeSH
- dospělí MeSH
- infestace blechami patologie MeSH
- kočky MeSH
- lidé středního věku MeSH
- lidé MeSH
- nemoc z kočičího škrábnutí * diagnóza etiologie farmakoterapie imunologie terapie MeSH
- senioři MeSH
- zvířata MeSH
- Check Tag
- dospělí MeSH
- kočky MeSH
- lidé středního věku MeSH
- lidé MeSH
- mužské pohlaví MeSH
- senioři MeSH
- ženské pohlaví MeSH
- zvířata MeSH
- Publikační typ
- kazuistiky MeSH
Koncem roku 2012 byl v Moravskoslezském kraji na Novojičínsku hlášen rodinný výskyt bartonelózy, kdy onemocněly 3 osoby. V České republice byly v posledních 10 letech evidovány v systému hlášení infekčních nemocí EPIDAT pouze 2 případy tohoto onemocnění. V tomto příspěvku jsou uvedeny základní informace o bartonelóze, jejím přenosu, léčbě a preventivním opatření.
Three cases of bartonellosis from the same family have been reported from the town of Novy Jicin, Moravian – Silesian region at the end of 2012. So far only two cases of this disease have been registered in the Czech republic within last ten years. The basic information given in the article is about bartonellosis, its transmission, treatment and preventive measures.
- MeSH
- Bartonella henselae patogenita MeSH
- Ctenocephalides patogenita MeSH
- dospělí MeSH
- infestace blechami patologie MeSH
- kočky MeSH
- lidé středního věku MeSH
- lidé MeSH
- nemoc z kočičího škrábnutí * diagnóza etiologie farmakoterapie imunologie terapie MeSH
- senioři MeSH
- zvířata MeSH
- Check Tag
- dospělí MeSH
- kočky MeSH
- lidé středního věku MeSH
- lidé MeSH
- mužské pohlaví MeSH
- senioři MeSH
- ženské pohlaví MeSH
- zvířata MeSH
- Publikační typ
- kazuistiky MeSH
Cíl: Retrospektivní hodnocení souboru 27 pacientů s felinózou se zaměřením na klinický obraz, sérologickou diagnostiku, léčbu a familiární výskyt onemocnění. Materiál a metody. Na felinózu bylo pomýšleno v rámci diferenciální diagnostiky uzlinového syndromu. Sérologická diagnostika spočívala v průkazu protilátek proti BartoneiJa henselae metodou nepřímé imunofluorescence, za pozitivní byl považován titr protilátek ve třídě IgG minimálně 1 : 256 nebo jakákoli pozitivita protilátek ve třídě IgM. Pokud bylo provedeno histologické vyšetření, podezření na felinózu podporoval nález granulomatozního zánětu. Při léčbě byly použity zejména u dětí makrolidy, u dospělých i doxycyclin. Výsledky: V letech 2004-2013 byla na Klinice infekčního lékařství FN Ostrava sérologicky diagnostikována felinóza u 27 pacientů ve věkovém rozpětí 7-73 let, nikdo z nemocných neměl dříve prokázaný imunodeficit. Diagnostická exstirpace uzliny byla provedena u 5 pacientů s nálezem granulomatozního zánětu. Uzlinový syndrom byl u všech pacientů, nejčastěji byly zvětšeny krční, tříselné a axilární uzliny, ale u 2 pacientů byly postiženy supraklavikulární uzliny a u 52 leté pacientky bylo neobvyklé zduření mízní tkáně v oblasti lopatky se současnou vyrážkou. Uzlinový syndrom s encefalopatií byl zaznamenán u jediného 50letého pacienta. Pozitivita IgM protilátek byla zjištěna jen u 8 pacientů. Dvakrát byl zaznamenán familiární výskyt s postižením 2 a 3 pacientů. Antibiotická léčba s úplnou regresí uzlinového syndromu byla úspěšná u 24 pacientů, včetně pacienta s encefalopatií. U 3 pacientů došlo přes antibiotickou léčbu k rozvoji kolikvující lymfadenitidy vyžadující chirurgickou intervenci. Závěr: V souboru 27 pacientů s felinózou byla zjištěna atypická lokalizace uzUn u 3 pacientů, encefalopatie u jednoho pacienta, pozitivita IgM protilátek jen u 8 pacientů, opožděná tvorba protilátek u 4 pacientů, navíc u 3 pacientů bylo nutno doplnit antibiotickou léčbu o exstirpaci kolikvované uzliny.
Objectives: A retrospective evaluation of a group of patients which is focused on clinical picture, serological diagnosis, therapy and familial occurrence of the disease. Material and methods: Cat scratch disease (CSD) was considered within the scope of a differential diagnosis of lymphadenopathy. Serological diagnosis was based on detection of antibodies against Bartonella henselae by indirect immunofluorescence, where the level of IgG antibodies of at least 1 : 256 or any positive level of IgM antibodies were considered positive for CSD. If a histological examination was conducted, the suspicion of CSD was supported by finding granulomatous inflammation. Macrolides were used for treatment in both children and adults. In addition to macrolides, doxycycline was used in adults. Results: From 2004 to 2013, a total of 27 patients aged 7-73 years were diagnosed with CSD at the Clinic of Infectious Medicine, University Hospital in Ostrava. None of them suffered from immunodeficiency detected earlier. Diagnostic extirpation of a lymph node was performed in 5 patients diagnosed with granulomatous inflammation. Lymph node syndrome was observed in all patients, with cervical, inguinal and axillary nodes being most frequently affected. However, two patients had supraclavicular nodes affected and a 52-year-old woman had unusual swelling of lymphatic tissue in the scapular region with skin lesions. Lymph node syndrome accompanied by encephalopathy was observed in one 50-year-old patient. Positive IgM antibodies were detected in only 8 patients. There were two cases of familial occurrence affecting 2 and 3 family members. Antibiotic therapy with full resolution of clinical findings was successful in 24 patients, including the patient with encephalopathy. In spite of the antibiotic treatment, three patients developed lymph node colliquation requiring surgical intervention. Conclusions: Atypical lymph node localization in 3 patients, encephalopathy in 1 patient, positive levels of IgM antibodies in 8 only patients, delayed antibodies production in 4 patients and antibiotic therapy coupled with extirpation of colliquated lymph nodes in 3 patients were found in the group of 27 patients.
- MeSH
- antibakteriální látky terapeutické užití MeSH
- bakteriální infekce centrálního nervového systému etiologie farmakoterapie MeSH
- Bartonella henselae patogenita MeSH
- diferenciální diagnóza MeSH
- dítě MeSH
- dospělí MeSH
- fluorescenční protilátková technika nepřímá MeSH
- infekce bakteriemi rodu Bartonella diagnóza krev MeSH
- lidé středního věku MeSH
- lidé MeSH
- lymfadenektomie MeSH
- lymfadenitida diagnóza etiologie farmakoterapie chirurgie MeSH
- mladiství MeSH
- nemoc z kočičího škrábnutí * diagnóza etiologie farmakoterapie chirurgie komplikace krev MeSH
- retrospektivní studie MeSH
- senioři MeSH
- zoonózy MeSH
- Check Tag
- dítě MeSH
- dospělí MeSH
- lidé středního věku MeSH
- lidé MeSH
- mladiství MeSH
- mužské pohlaví MeSH
- senioři MeSH
- ženské pohlaví MeSH
- Publikační typ
- kazuistiky MeSH
Přehledový článek uvádí 25 dosud známých bartonelových druhů, epidemiologii a patogenezi infekcí, které jsoou rozdělené podle symptomatologie, včetně kultivačně negativních endokarditid. Článek popisuje mikrobiologickou diagnostiku a specifika racionální antibiotické terapie bartonelových infekcí.
The review specifies 25 Bartonella species known so far and describes epidemiology and pathogenesis of Bartonella infections which are classified using patient symptomatology including culture-negative endocarditis. Microbiological diagnosis and significant principles of antibiotic therapy of Bartonella infections are also stated.
- MeSH
- antibakteriální látky terapeutické užití MeSH
- bacilární angiomatóza diagnóza etiologie farmakoterapie MeSH
- bakteriální endokarditida diagnóza etiologie mikrobiologie MeSH
- Bartonella henselae patogenita MeSH
- Bartonella quintana patogenita MeSH
- Bartonella genetika imunologie patogenita účinky léků MeSH
- farmakoterapie metody MeSH
- infekce bakteriemi rodu Bartonella * diagnóza etiologie farmakoterapie klasifikace MeSH
- lidé MeSH
- nemoc z kočičího škrábnutí diagnóza etiologie farmakoterapie komplikace MeSH
- Check Tag
- lidé MeSH
- Publikační typ
- práce podpořená grantem MeSH
- přehledy MeSH